Duygusal Davranışlar Nelerdir?

Duygusal Rahatsızlıklarda Nasıl Ortaya Çıkar?

“Duygusal davranışlar” terimi, duygularımızı yönetmek veya olumsuz duygularla baş etmek için yaptığımız şeyleri ifade eder. Davranışlarımızın duygularımızdan etkilenmesinin birkaç yolu vardır. İlk olarak her duygu, duygu-kaynaklı davranışlar veya duygusal davranışlar olarak adlandırılan belirli eylemlerle doğal olarak ilişkilidir. Mesela, kaygı gelecekteki önemli olaylara hazırlanmamıza yardımcı olur (örneğin, yaklaşan bir sınav için çalışmak, emeklilik için para biriktirmek). Suçluluk, başka bir kişiyi incittikten sonra bizi yaptığımız hatayı telafi etmeye sevk edebilir. Mutluluk neye değer verdiğimizi bilmemizi sağlar, böylece onun peşinden gitmeye devam edebiliriz. Tüm bu durumlarda, duygular etrafımızdaki dünya hakkında önemli bilgiler iletir, böylece bize fayda sağlayacak şekilde hareket edebiliriz. 

​

Ancak, bazen güçlü ve negatif bir duygu hissettiğimizde yaptığımız duygu-kaynaklı davranışlar o kadar da yararlı değildir. Örneğin, işte kötü bir gün geçirdiğiniz zaman kendinizi iyi hissetmek için sonradan pişman olacağınız maddi harcamalarda bulunabilirsiniz. Veya kendinizi daha iyi hissetmek için bir arkadaşınız hakkında sebepsiz yere onun hoşuna gitmeyecek şeyler söyleyebilirsiniz. Peki bunları neden yaparız? Genellikle kısa vadede sıkıntıyı azaltıcı bir etkisi olabilir bu tarz davranışların. Aslında hissettiğimiz negatif duyguları tolere edemeyiz ve bu duyguları azaltmak için onlardan düşünmeden hızlıca kurtulmak isteriz. Yaptığınız bu davranışlar, yani aşırı harcama veya arkadaşınızı küçük düşürmek, işten dolayı kendinizi kötü hissetmenizden bir kurtuluş gibi gelebilir o an. Ancak bu rahatlama genellikle kısa sürelidir, çünkü bu davranışlar daha sonra kendinizi daha kötü hissetmenize neden olabilir veya arzu etmeyeceğiniz sonuçlar doğurabilir.

​

Yukarıdaki örnekler duygu-kaynaklı davranışların her zaman faydalı davranışlar olamayabileceğini ve iyi sonuçlara yol açamayabileceğini örneklendirmek içindi. Fakat duygusal rahatsızlıkları daha iyi anlayabilmek için bu örneklerin ötesine geçmek gerekiyor. Duygusal rahatsızlığı olan kişiler, hissettikleri olumsuz duyguyu o an azaltmak için “kaçınmacı davranışlara” yönelebilmektedirler. Örneğin, önünde bizatihi kendisinin yapması gereken işler bulunan birisi bu işler karşısında yoğun ve şiddetli bir kaygı hissedip bu işi yapmayı sürekli erteleyebilir veya bir başkasına yaptırmaya çalışabilir. Önünde yapması gereken işler bulunan bir kişinin kaygı hissetmesi normaldir ve gereklidir, çünkü kaygı hissetmeden kişi harekete geçemez, kaygı işin başında ve devamında kişiyi motive edici bir unsurdur. Fakat kişi bu kaygıyı olması gerekenden daha şiddetli hissettiğinde korkuya kapılabilir, panik olabilir, kendinden şüphe edebilir ve artan bu olumsuz hisleri bastırmak veya azaltmak için “kaçınmacı davranışlara” yönelebilir. İnisiyatif alıp kendisi yapması gereken her işte sürekli bir başkasının yardımını istemek gibi… Veya gereğinden fazla erteleyip o işin yapılmasını çok zor hatta imkansız hale getirmek gibi… Kısa vadede, ertelemek o anki negatif duyguyu azaltabilir veya sürekli bir başkasından yardım istemek o anki sorunu çözebilir ve olumsuz duyguları azaltabilir. Fakat uzun vadede sizin problem çözme yeteneğinizin körelmesine, başkalarına bağımlı bir hayat yaşamanıza, diğerleri tarafından beceriksiz görülmenize ve özgüveninizin düşmesine neden olabilir.